انواع هوش در روانشناسی

در زمینه‌ هوش ما با دو دیدگاه هوش کلی (General intelligence) و هوش چندگانه (Multiple intelligences) رو به رو هستیم که اکنون می‌خواهیم به توضیح این دو نوع هوش بپردازیم:

1. هوش کلی (General intelligence)

روان‌شناسان و پژوهشگران در آغاز، هوش را یک توانایی کلی برای استدلال منطقی تعریف می‌کردند. این دیدگاه همان دیدگاه کلاسیک هوش یا هوش کلی است. در این دیدگاه هوش به صورت یک کل بررسی می‌شود که هوش یعنی:

به کار انداختن توانایی های کودک دوزبانه برای رسیدن به هدف مطلوب در زندگی و کسب و کار

2. هوش چندگانه (Multiple intelligences)

هوارد گاردنر دیدگاه هوش چندگانه را برای نخستین بار مطرح کرد. گاردنر از جمله روانشناسان مطرح معاصر است که ضمن تدریس در دانشگاه هاروارد، مدیریت پروژه صفر (Zero Project) این دانشگاه را هم برای ایجاد تحول در نظام آموزش آکادمیک بر عهده دارد. هوارد گاردنر که اکنون هشتمین دهه‌ زندگی خود را می‌گذراند برای مخاطبان عام بیشتر به واسطه‌ نظریه هوش چندگانه شناخته شده است.

او بر این باور بود که دیدگاه کلاسیک، هوش را صرفاً به عنوان توانایی استدلال منطقی تعریف می‌کند؛ در حالی که چنین نیست. گاردنر پی برد که کودکان دوزبانه در فرهنگ‌های گوناگون، نقش‌های گوناگونی را به انجام می‌رسانند. هر یک از این نقش‌ها بر پایه‌ مهارت و توانمندی خاصی بنا شده است، با این حال موفقیت عمل کودک دوزبانه در هر یک از این فرهنگ‌ها ارزش یکسانی دارد. پس او دیدگاه هوش چندگانه‌ را ارائه داد.

بر پایه‌ دیدگاه گاردنر نسبت به موضوع هوش چیست ، هوش یک توانایی کلی نیست و هوش‌های گوناگونی وجود دارد که در کنار یک‌دیگر به صورت ترکیبی عمل می‌کنند. در واقع وجود هوش‌های چندگانه این امکان را فراهم می‌کنند که افراد کارهای گوناگون مانند پزشک، کشاورز، بازیگر و … شوند.

گاردنر در پاسخ به سوال هوش چیست می‌گوید:

هوش یک پتانسیل و توان بالقوه از جنس زیست روانشناختی (Biopsychologic) برای پردازش اطلاعات است که در شرایط مختلف و چیدمان‌های فرهنگی مختلف می‌تواند فعال شود و کمک کند تا کودک دوزبانه مشکلات پیش رو در آن فرهنگ و جامعه را حل کنند و محصولاتی تولید کنند که در آن فرهنگ، ارزشمند محسوب می‌شوند.

انواع هوش چندگانه گاردنر :

1-هوش تصویری-فضایی

2-هوش کلامی-زبانی

3-هوش منطقی-زیاضی

4-هوش اندامی-جنبشی

5-هوش موسیقیایی

6-هوش برون فردی

7-هوش درون فردی

8-هوش طبیعت گرا

در این مقاله هوش چندگانه را نام بردیم و در مقاله انواع هوش چندگانه گاردنر می توانید مفصل راجع به آن بخوانید.